Trustees van trusts (Inter vivos en mortis causa) verg al hoe meer betrokkenheid.

Die dae dat trustees van trusts die administrasie en besluite van ’n trust waarin hul betrokke is, oorlaat aan een persoon, gewoonlik die oprigter (inisieerder) van die trust, wat gewoonlik ook ’n trustee is, is verby. Sulke trusts waar mede-trustees net instem of selfs nie eers bewus is van besluite in die trust nie, gaan vasgevat word. Trustees moet van nou af en in die toekoms voldoende aandag gee en hul denke inspan om saam met die ander mede-trustees, te doen wat die wet vereis, veral nadat die nuwe wysigings wat aangebring is aan die Wet op die Beheer oor Trustgoed, 57 van 1988, ingeskop het op 1 April 2023.

Daar wag ’n R 10 miljoen boete of 5 jaar tronkstraf of beide vir trustees, as daar nie voldoen word aan die nuwe wysigings in die wet nie. Trustees moet besef dat hulle nog al die jare, verantwoordelik was en is vir alle doen en late in ’n trust waar hulle betrokke is. Vele trustees het oor die jare hulle bloot afgevee aan hul doel en take in die trust.

1. Alledaagse voldoening waaraan trustees van familie trusts, moet aandag gee:

• Lees die akte en vind uit as iets onduidelik is;
• Lees alle skriftelike wysigings aan die akte;
• Maak seker dat een van die trustees, ‘n onafhanklike persoon is. Iemand wat nie familie is nie en wat geen voordeel uit die trust kry nie;
• Sorg vir genoegsame vergaderings tussen trustees;
• Sorg dat die trust by die SAID geregistreer is;
• Open vir die trust ’n bankrekening en nomineer die persone wat tekenregte kry en wie die elektroniese bankrekening behartig;
• Sorg vir goed deurdagte, skriftelike agendas, notules en resolusies wat deur al die trustees geonderteken is. In ’n resente hofgeding, Shepstone & Wylie v Abraham Johannes de Witt N.O.and others [2023], is bepaal dat alle trustees altyd alle besluite moet onderteken en dat resolusies wat geteken is deur ’n meerderheid (soos die akte bepaal), nie meer geldig is nie;
• In die trust-lêer, vir FICA-doeleindes, moet duidelike IDs en Bewys van adresse van al die trustees en benoemde begunstigdes wees;
• Hou rekeningkundige boek van alle transaksies in die trust;
• Sorg dat alle transaksies ’n resolusie het;
• Doen gereeld bankrekonsiliasie;
• Doen wysigings tov die trustees en wysigings (addendums) in die akte, waar nodig;
• Fokus op die trust se doel;
• Doen die nodige toedelings

2. 2. Nuwe wysigings, in die Wet op die Beheer van Trustgoed, moet vinnig aandag kry om die boetes en tronkstraf vry te spring. Die nuwe wysigings behels die volgende:

• Neem kennis van, wat bedoel word met ‘n “rekeningpligtige instelling” en ‘n “rapportering instelling” (soos uiteengesit in Skedule 1 van die FIC-Wet (Financial Intellegence Centre Act, 38 van 2001);
• Neem kennis van die woord: “uiteindelik geregtigde”, wat oa kan insluit die oprigter, trustees, benoemde begunstigdes, die persoon wat die bates regstreeks besit, ’n persoon wat ’n vennootskap of ’n maatskappy of ‘n trust verteenwoordig en die bates beheer;
• In artikel 6 (iA) word vir die eerste keer bepaal wanneer iemand onbevoeg is om ’n trustee te wees van ’n trust. Sorg dat jou akte al die verskillende onbevoegdhede noem of dat daar minstens na artikel 6 (iA) verwys word.
• Artikel 8 bepaal dat ’n trustee wat buite Suid Afrika woon, wat alleen die die trust se sake behartig in ’n Suid Afrikaanse trust, toestemming moet kry by die Meester van die Hooggeregshof om trustee vir die trust te wees;
• Wanneer ’n trustee transaksies doen vir en namens die trust, met enige rekenpligtige instelling, bepaal artikel 10(2) dat, die trustees hul posisie as trustee duidelik maak aan diie instelling en uitspel dat die transaksie gaan oor ’n trust se bates;
• Artikel 11(1)(e) bepaal dat trustees besonderhede van rekenpligtige instansies aanteken as die trustees met hulle besigheid doen en hulle as agente gebruik vir die trust en die trustgoed.
• Artikel 11(A) oor “uiteindelik geregtigheid” is nuut ingevoeg waar die wetgewer vereis dat die trustees die “uiteindelik geregtigdes”,vasstel en op die Meester se nuwe elektroniese portel registreer en sorg dat dit op datum gehou word. Die Meester het ook in hierdie artikel opdrag gekry om sodanige portel op die been te bring en om rekord te hou van die besonderhede.
• Artikel 19(1) verwys na die bestaande artikel 16 wat bepaal dat die trustees aan die Meester, alle inligting wat die Meester vra oor ’n trust, moet verskaf. As die trustees weier kan die Meester of enige persoon wat ’n belang het, by die hof aansoek doen die trustees te verplig om informasie en dokumente te verskaf, soos versoek.
• Artikel 19(2) deel die bogenoemde boetes en tronkstraf uit as trustees nie voldoen aan:
• art 10(2), art 11(1)(e) en art 11A(1).
• Artikel 20(2) is ten volle gewysig, waar trustees verwyder kan word deur die Meester. Dit kan gebeur as ’n trustee ’n misdryf pleeg of versuim om betyds die Meester se versoek te beantwoord of gesekwestreer of gelikwideer word of geestes ongeskik raak of nie sy/haar plig doen nie.

3. Finansiële state moet jaarliks gedoen word, want dit reflekteer die bates en laste, die inkomste en uitgawes en die belasting wat betaalbaar is. Die ouditeur moet ook die nuwe relevante IT 3(t) uitreik, waar nodig.
4. Opmerking: Die bovermelde doen en late by ’n trust beïnvloed nie die werking en belasting aangeleenthede van trusts nie. Maar dis duidelik dat trustees van nou af baie meer betrokke sal moet wees by die trust waar hy/sy trustee is. Al die trustees moet elke besluit meemaak en onderteken. Onthou trustees besluit altyd saam, maar onafhanklik van mekaar, want elkeen het sy/haar eie denke en opinie. Enige trustee kan op enige resolusie, skriftelik beswaar maak, solank die resolusie deur al die trustees geonderteken word. En as die meerderheid se stemme geld, soos die akte bepaal, het die een wat skriftelik beswaar gemaak het geen verantwoordelikheid as die besluit nie uitwerk nie.

André Eloff (Lid van FISA)

A J du Plooy (B Juris, ATC)

Boedelbeplanners: Business & Legal Consultants (Pty) Ltd

andre@buslegal.co.za